Tại sao quyền sở hữu công nghiệp chỉ được bảo hộ có thời hạn

Trong hệ thống sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu công nghiệp là một công cụ quan trọng để bảo vệ những sáng tạo và đổi mới công nghệ. Tuy nhiên, trái ngược với một số quyền được bảo hộ vô thời hạn, nhiều quyền sở hữu công nghiệp chỉ có giá trị bảo hộ trong một khoảng thời gian nhất định. Việc giới hạn thời gian bảo hộ này không phải là ngẫu nhiên, mà phản ánh một sự cân bằng cần thiết giữa việc khuyến khích đổi mới và đảm bảo lợi ích công cộng.

GiớI Hạn và Thời Hạn Của Quyền Sở Hữu ...

1. Quyền sở hữu công nghiệp là gì?

Quyền sở hữu công nghiệp là quyền của tổ chức, cá nhân đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, bí mật kinh doanh do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu và quyền chống cạnh tranh không lành mạnh (theo khoản 4 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2022).

2. Thời hạn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp

Hiệu lực của văn bằng bảo hộ được quy định rõ tại Điều 93 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2022 như sau:

- Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết hai mươi năm kể từ ngày nộp đơn.

- Bằng độc quyền giải pháp hữu ích có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết mười năm kể từ ngày nộp đơn.

- Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết năm năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn hai lần liên tiếp, mỗi lần năm năm.

- Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn có hiệu lực từ ngày cấp và chấm dứt vào ngày sớm nhất trong số những ngày sau đây:

+ Kết thúc mười năm kể từ ngày nộp đơn;

+ Kết thúc mười năm kể từ ngày thiết kế bố trí được người có quyền đăng ký hoặc người được người đó cho phép khai thác thương mại lần đầu tiên tại bất kỳ nơi nào trên thế giới;

+ Kết thúc mười lăm năm kể từ ngày tạo ra thiết kế bố trí.

- Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu có hiệu lực từ ngày cấp đến hết mười năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn nhiều lần liên tiếp, mỗi lần mười năm.

- Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp.

- Đăng ký quốc tế nhãn hiệu theo Nghị định thư và Thỏa ước Madrid về đăng ký quốc tế nhãn hiệu có chỉ định Việt Nam có thời hạn hiệu lực của đăng ký quốc tế nhãn hiệu được tính theo quy định của Nghị định thư và Thỏa ước Madrid, thời hạn có hiệu lực là 20 năm (theo quy định của Thỏa ước Madrid) và 10 năm (theo quy định của Nghị định thư Madrid) và có thể được gia hạn bảo hộ.

- Đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp theo Thỏa ước La Hay về đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp có thời hạn hiệu lực của đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp được tính theo quy định của Thỏa ước La Hay, năm năm kể từ ngày đăng ký quốc tế nếu đăng ký không được gia hạn.

3. Tại sao quyền sở hữu công nghiệp chỉ được bảo hộ có thời hạn

Quyền sở hữu công nghiệp chỉ được bảo hộ có thời hạn nhằm đạt được sự cân bằng giữa việc khuyến khích đổi mới và sáng tạo, đồng thời đảm bảo lợi ích của công chúng.

Bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp có thời hạn nhằm tạo động lực cho các cá nhân và doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển. Trong thời gian bảo hộ, chủ sở hữu có độc quyền sử dụng và khai thác sáng chế, kiểu dáng công nghiệp hoặc nhãn hiệu của mình. Tuy nhiên, việc giới hạn thời gian này cũng thúc đẩy các doanh nghiệp khác tiếp tục đổi mới để vượt qua các công nghệ hoặc sản phẩm đã hết hạn bảo hộ, từ đó thúc đẩy sự cạnh tranh và phát triển trong nền kinh tế.

Sau khi thời hạn bảo hộ kết thúc, các sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, hoặc các đối tượng sở hữu công nghiệp khác trở thành tài sản công cộng. Điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể sử dụng, cải tiến hoặc sản xuất dựa trên các đối tượng này mà không cần phải xin phép hoặc trả phí cho chủ sở hữu ban đầu. Việc này giúp chuyển giao công nghệ rộng rãi hơn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận với công nghệ tiên tiến, từ đó đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội.

Nếu quyền sở hữu công nghiệp được bảo hộ vô thời hạn, điều này có thể dẫn đến tình trạng độc quyền kéo dài, gây cản trở sự phát triển của thị trường và hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng. Bằng cách giới hạn thời gian bảo hộ, hệ thống sở hữu trí tuệ đảm bảo rằng không ai có thể giữ mãi quyền kiểm soát một công nghệ hoặc sản phẩm, từ đó giúp duy trì sự công bằng và đa dạng trên thị trường.

Khi các quyền sở hữu công nghiệp hết hạn, tri thức và công nghệ liên quan sẽ trở thành công khai, khuyến khích sự sáng tạo mới và thúc đẩy các nhà nghiên cứu, nhà phát minh phát triển những giải pháp, sản phẩm mới dựa trên những tri thức đã có. Điều này không chỉ làm phong phú thêm kho tri thức nhân loại mà còn thúc đẩy sự phát triển liên tục của khoa học và công nghệ.

Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Việt Phong về Tại sao quyền sở hữu công nghiệp chỉ được bảo hộ có thời hạn. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn bạn vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý. Rất mong được hợp tác với quý khách!