Ví dụ chia doanh nghiệp ở Việt Nam

Trong quá trình hoạt động và phát triển, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam lựa chọn phương án chia tách để tối ưu hóa mô hình kinh doanh, nâng cao hiệu quả quản lý hoặc đáp ứng nhu cầu mở rộng thị trường.Việc chia tách doanh nghiệp là một chiến lược tái cấu trúc quan trọng, giúp các công ty tối ưu hóa hoạt động, tập trung vào lĩnh vực cốt lõi hoặc thích ứng với biến động thị trường. Trong bài viết này, hãy cùng công ty Luật Việt Phong tìm hiểu một số ví dụ thực tế về việc chia doanh nghiệp ở Việt Nam.

1. Hiểu thế nào là chia doanh nghiệp

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, chia doanh nghiệp là một trong những hình thức tổ chức lại doanh nghiệp, bên cạnh các hình thức khác như hợp nhất, sáp nhập và chuyển đổi. Chia doanh nghiệp là chia một công ty thành hai hay nhiều công ty khác nhau. Và việc chia này sẽ chấm dứt sự tồn tại của công ty bị và việc huy động thêm vốn khi chia doanh nghiệp sẽ không có.

Khi các công ty mới được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thì đồng nghĩa với việc chấm dứt sự tồn tại của công ty bị chia. Tất cả các nghĩa vụ tài sản của công ty do công ty mới liên đới chịu trách nhiệm. Trừ trường hợp có thỏa thuận khác với người lao động, chủ nợ và khách hàng.

2. Phương thức chia doanh nghiệp

Theo quy định tại Điều 199 của Luật Doanh nghiệp 2020, có hai phương thức chia doanh nghiệp chính:

+ Chia doanh nghiệp theo tỷ lệ: Doanh nghiệp được chia thành một hoặc nhiều doanh nghiệp mới mà không làm chấm dứt hoạt động của doanh nghiệp cũ. Tài sản, quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp cũ sẽ được phân chia theo tỷ lệ đã thỏa thuận giữa các bên liên quan.

+ Chia doanh nghiệp bằng cách tách tài sản: Doanh nghiệp cũ sẽ chuyển giao một phần tài sản, quyền lợi và nghĩa vụ của mình cho một hoặc nhiều doanh nghiệp mới và vẫn tiếp tục hoạt động. Các doanh nghiệp mới sẽ chịu trách nhiệm về phần tài sản và quyền lợi mà họ nhận được.

Khi chia doanh nghiệp, tất cả các nghĩa vụ pháp lý, hợp đồng lao động, và quyền lợi của các bên liên quan phải được tuân thủ và duy trì.

Hình thức chia doanh nghiệp: Chia các cổ đông, thành viên và tài sản công ty để thành lập hai hoặc nhiều công ty mới.

Hệ quả pháp lý: Công ty bị chia chấm dứt tồn tại, hình thành nên hai hay nhiều công ty mới.

3. Ví dụ minh hoạ về chia doanh nghiệp

Ví dụ minh họa cho quá trình chia doanh nghiệp, chúng ta có thể xem xét trường hợp của Công ty TNHH Q

Công ty TNHH Q là một công ty lớn hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh nhiều loại sản phẩm bao gồm thời trang may mặc và gia công mỹ phẩm. Tuy nhiên, sau một thời gian kinh doanh chung nhiều mặt hàng, nhận thấy có sự khác biệt lớn về cách thức tiếp thị sản phẩm, chiến lược kinh doanh và tệp khách hàng theo độ tuổi. Công ty TNHH Q quyết định chia doanh nghiệp thành hai đơn vị độc lập nhằm giảm bớt sự cồng kềnh và phát triển trong lĩnh vực chuyên biệt tốt hơn cho từng mảng.

+ Quyết định đại hội đồng cổ đông về việc chia doanh nghiệp: Ban lãnh đạo của Công ty TNHH Q đã họp bàn và đưa ra quyết định chia doanh nghiệp thành Công ty Q sản xuất thời trang may mặc và Công ty Q gia công mỹ phẩm.

+ Thực hiện phân chia tài sản: Sau khi có quyết định chia, Công ty Q đã phân chia tài sản, nợ, quyền lợi và nghĩa vụ giữa hai công ty mới theo tỷ lệ đã thỏa thuận. Công ty Q sẽ tiếp nhận tất cả tài sản, máy móc sản xuất và nhân sự liên quan đến lĩnh vực gia công mỹ phẩm. Công ty Q sản xuất mặt hàng thời trang may mặc sẽ quản lý tài sản và nhân sự trong lĩnh vực thời trang

+ Về việc ký kết hợp đồng lao động và chuyển giao quyền lợi: Phân bổ sang hai công ty mới dựa trên lĩnh vực chuyên môn của họ, tất cả các nhân viên của Công ty Q được. Quyền lợi, hợp đồng lao động, và chế độ lương thưởng vẫn được duy trì như cũ, không có sự thay đổi.

+ Cách thức hoạt động độc lập: Sau khi quá trình chia tách hoàn thành, Công ty Q sản xuất thời trang may mặc và Công ty Q gia công mỹ phẩm bắt đầu hoạt động độc lập, mỗi công ty đều có chiến lược kinh doanh riêng và không còn phụ thuộc vào doanh nghiệp cũ.

4. Ví dụ về chia doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay

Tại Việt Nam, đã có nhiều trường hợp chia tách doanh nghiệp đáng chú ý, phản ánh sự linh hoạt và chiến lược của các công ty trong việc điều chỉnh mô hình kinh doanh. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

4.1. Tập đoàn Vingroup

Vingroup, một trong những tập đoàn đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, đã thực hiện nhiều đợt tái cấu trúc, bao gồm việc chia tách và thành lập các công ty con độc lập. Năm 2018, Vingroup thành lập VinFast, công ty chuyên về sản xuất ô tô và xe máy điện, tách biệt khỏi các lĩnh vực khác như bất động sản (Vinhomes), bán lẻ (VinMart) và giáo dục (Vinschool).Việc này giúp Vingroup tập trung phát triển từng lĩnh vực một cách chuyên sâu và hiệu quả hơn.

4.2. Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank)

Năm 2018, Vietcombank đã thoái vốn tại Công ty Tài chính Cổ phần Xi măng (CFC) bằng cách bán toàn bộ 10,91% cổ phần cho Ngân hàng TMCP Quân đội (MB). Đây là một hình thức chia tách nhằm giúp Vietcombank tập trung vào hoạt động ngân hàng cốt lõi và tuân thủ quy định về sở hữu chéo trong ngành ngân hàng.

4.3. Tập đoàn FPT

FPT, tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam, đã thực hiện việc chia tách bằng cách thành lập các công ty con chuyên biệt như FPT Software (phần mềm), FPT Telecom (viễn thông) và FPT Education (giáo dục). Việc này cho phép từng đơn vị tập trung vào lĩnh vực chuyên môn, nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

4.4. Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines)

Vietnam Airlines đã thực hiện việc chia tách bằng cách thành lập Công ty TNHH MTV Dịch vụ Mặt đất Sân bay Việt Nam (VIAGS) vào năm 2016, chuyên cung cấp dịch vụ mặt đất tại các sân bay. Điều này giúp Vietnam Airlines tập trung vào hoạt động vận tải hàng không, trong khi VIAGS chuyên môn hóa dịch vụ mặt đất, nâng cao chất lượng phục vụ và hiệu quả kinh doanh.

4.5. Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam)

PetroVietnam đã thực hiện việc chia tách và thành lập các công ty con như PV Gas (khí đốt), PV Oil (dầu) và PV Power (điện). Việc này nhằm chuyên môn hóa từng lĩnh vực hoạt động, tăng cường hiệu quả quản lý và phát triển bền vững trong ngành năng lượng.

5. Mặt lợi ích và hạn chế của việc chia doanh nghiệp

(*) Mặt lợi ích:

Tập trung vào lĩnh vực chuyên môn : Các đơn vị sau khi chia tách có thể tập trung vào lĩnh vực kinh doanh chính, nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ.

Kiểm soát hoạt động: Việc chia tách giúp doanh nghiệp dễ dàng quản lý và kiểm soát hoạt động của từng đơn vị thành viên.

Thu hút vốn đầu tư: Các công ty con độc lập có thể dễ dàng huy động vốn từ các nhà đầu tư, thúc đẩy sự phát triển.

(*) Mặt hạn chế :

Chi phí tái cấu trúc: Quá trình chia tách đòi hỏi chi phí đáng kể cho việc tổ chức lại, đào tạo nhân sự và thiết lập hệ thống quản lý mới.

Rủi ro xây dựng thương hiệu: Các đơn vị mới có thể đối mặt với khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu, thu hút khách hàng và cạnh tranh trên thị trường.

Quản lý mối quan hệ nội bộ: Việc chia tách có thể ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp và mối quan hệ giữa các bộ phận, đòi hỏi sự quản lý tinh tế để duy trì sự đoàn kết và hợp tác.

Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Việt Phong về Ví dụ chia doanh nghiệp ở Việt Nam. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn bạn vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý. Rất mong được hợp tác với quý khách!